YILDIRIM BAYEZİD DÖNEMİNDE OSMANLI DEVLETİ (1389-1402)

Elif Rana YILMAZ
14 Ağu 2024
2 dakikada okunur

Babası Sultan 1. Murad, annesi Rum asıllı olan Gülçiçek Hatun'dur. Adı babaannesinin babası Türkmenlerin Ede-Balı diye andığı Ebâ Yezîd'in adından gelir. Küçük yaştan itibaren zamanın seçkin âlimlerinden genel İslam eğitimi ve değerli kumandanlardan askerlik, sevk ve idare dersleri alır.

SİYASİ GELİŞMELER

Kuşatma altında bulunan Bizans’ın Avrupa'dan yardım istemesi üzerine Avrupa Devletlerinin ordularından oluşan (Macar, Fransız, Alman, İngiliz, Polonya, Venedik ve diğerleri) Haçlı ordusu, Niğbolu kalesini kuşatır. Yıldırım Bayezid İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerine gelir ve Haçlı ordusunu yener. (25 Eylül 1396)
Bu zaferden sonra Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katılır.
Niğbolu Savaş’ı sonrası Mısır'daki Memlük Halifesi tarafından Yıldırım Bayezid’e "Rum Diyarının Sultanı" (Sultan-ı İklim-i Rum ) unvanı verilir.
Yıldırım Bayezid, Anadolu birliğini sağlamak için iki sefer düzenler. Bu seferler sonucunda, Batı Anadolu'daki beyliklerden Germiyan, Aydın, Saruhan, Menteşe, Hamitoğulları, Candaroğulları’na son verilir.
Kadı Burhanettin Beyliği ile yapılan 1392 tarihli Kırkdilim Savaşı’nda Osmanlı kuvvetleri yenilir. Ve Şehzade Ertuğrul şehit olur. Savaş sonrası Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katılır.
1397 yılında yapılan Akçay Savaşı’nı Osmanlıların kazanmasıyla Karamanoğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katılır. (Ancak bu beyliğe kesin olarak 1487’de 2. Bayezid döneminde son verilir.)
Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlılara bağlanır. (Bu beylik 1515 Turnadağ Savaşı ile kesin olarak ortadan kaldırılmış ve Anadolu Türk siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır.)

NOT: Yıldırım Bayezid dönemindeki bu gelişmeler üzerine Anadolu’da denetimi kolaylaştırmak amacıyla Kütahya merkezli Anadolu Beylerbeyliği kurulur.

Yıldırım Bayezid 1391-1400 yılları arasında İstanbul'u 4 kez kuşatır, bu kuşatmalar sırasında Bizans'a Karadeniz’den gelecek yardımı engellemek için 1397 yılında boğazın Anadolu yakasına Anadolu Hisarını (Güzelcehisar) yaptırır.
1391 yılında yapılan ilk İstanbul Kuşatmasının sebebi, Yıldırım Bayezid’in Bizans imparatoru Manuel’den İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmasını, bir cami yapılmasını ve Osmanlılara ödenen verginin arttırılmasını istemesi, ancak imparatorun bu istekleri kabul etmemesidir. İmparator, Yıldırım Bayezid’in isteklerini kabul edinceye kadar kuşatma devam eder.
15. yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memluk ve Timur Devletiyle komşu olur. Timur, Çağatay Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurar, Altınorda Devletinin parçalanmasına yol açar, İran, Irak ve kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya başlar.
Osmanlı’ya düşman olan kuvvetler, Yıldırım Bayezid ve Timur’u savaşmaları için kızıştırırlar. Bunun sonucunda iki ordu Ankara'daki Çubuk ovasında savaşırlar. Karatatarlar’ın ve Anadolu beylik askerlerinin saf değiştirmesi üzerine Osmanlı ordusu savaşı kaybeder. Ve Yıldırım Bayezid esir düşer.
Bu savaş sonrasında Osmanlı Devleti, on bir yıl kadar sürecek olan bir Fetret Devrine girer.

YILDIRIM BAYEZİD DÖNEMİYLE İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR

İstanbul’u kuşatan ilk Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid’dir.
İlk büyük Osmanlı tersanesi Yıldırım Bayezid tarafından Gelibolu'da yapılır.
Anadolu Türk Birliği ilk kez Yıldırım Bayezid tarafından kurulur.
Osmanlılara Orta Avrupa’nın kapıları 1396 yılında Niğbolu Zaferi ile açılır.

Osmanlılarda taht kavgaları ilk kez Fetret Devrinde olur.

İlk cülus bahşişi Yıldırım Bayezid tarafından 1389 yılında 1. Kosova Savaşı sonrası tahta çıktığında dağıtılır.

YILDIRIM BAYEZİD DÖNEMİNDE OSMANLI SINIRLARI

YILDIRIM BAYEZİD’IN VEFATI

Esaret zilletini çekemeyen Yıldırım Bayezid Han yedi ay gibi bir sürenin sonundan kederinden vefat eder. Cenazesi Bursa’ya getirilir. Oğlu Süleyman Çelebi’nin yaptırdığı türbeye defnedilir.